Wmiïmodldrl iNdj

mQcH m;afíßfha úu,[dK kdysñ


lsre<mk mQjdrduh we;=¿ mxpuyd úydrdêm;s" r;akmqr Èia;%slalfha m%Odk ix>kdhl w;smQcH m;afíßfha úu,[dK kdysñ cd;sl yd wd.ñl jYfhka w;Hqodr fufyjrl ksr;j isák iajdókaøhka jykafia kuls' 1949'08'20 Èk m;afíßh kï .ïjfrys Wm; ,o Wkajykafia w;s.re roaoe,af,a Y%S m[a[df,dal wkqkdhl iajdókaøhka jykafiaf.a YsIHfhl= f,i 1960'12'30 Èk lsre<mK Y%S mQjdrdufha § meúÈ Èúhg we;=<;a jQy' 1969 oS w;smQcH roaoe,af,a m[a[df,dal wkqkdyñmdKka jykafiaf.a yd ;,msáfha fmaudf,dal kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrfhl= f,i fldaÜfÜ rdcuyd úydria: isßux., Wfmdai:d.drfha § wêYS, ixLHd; Wmiïmod YS,fhys msysgqjkq ,eìK'

YHdurdc ;Hd.h o ysñlr.ksñka úfoHdaoh wjidk mÍlaIKfhka iu;a jQ Wkajykafia wk;=rej rdclSh mKaä; Wmdêh o" Ydia;%fõ§ Wmdêh o" Ydia;%m;s Wmdêh o" wOHdmk ämaf,daud Wmdêh o ,nd.;ay' mßfõKdpd¾hjrfhl= yd ndysr lÓldpd¾hjrfhl= f,i fiajh lr we;s m;afíßfha úu,[dK kdysñmdfKda wOHdmk mßmd,k ;k;=re /ila ork ,o ysñ kuls' iyldr wOHdmk wOHhlaIjrfhl= f,i Wkajykafia msßfjka lafIa;%hg buy;a fiajdjla bgqlr we;'

1980 § lujd.dpd¾hjrfhl= f,i ix> iNdjg f;aÍm;a jQ m;afíßfha kdysñfhda ±kg úksYaph ldrl iNdfõ f,alï f,i ix> iNdfõ Wkak;sh fjkqfjka wñ, fufyjrla bgq lr;s' tfia u lsre<mK mQjdrduh" kdrdfyakamsg wNhdrduh" ß,dj, iqiSudrduh" fndr,eia.uqj jdmsldrduh" lsßfmdarej kd.relaLdrduh hk mxpuyd úydrfhys wdêm;Hh o orñka bgqlrk Ydiksl fufyjr o wk,am h' ;uka jykafia bgqlrk Ydiksl fufyjr jvd;a úêu;a lsÍu msKsi m;afíßfha kdysñfhda roaoe,af,a Y%S m[a[df,dal O¾uksfla;k msßfjk wdrïN l<y'

m%dÖk NdfIdamdldr iud.fï ldrl iNsljrfhl= o jk kdysñhka fld<U m%dfoaYsh YdikdrlaIl uKav,fha f,aLldêldß iajdókajykafia o fj;s' tfiau Wkajykafia fld<U kjfldar<fha yd kj f;dguqfKa m%Ok ix>kdhl OQrho fydnj;s'

mQcH wuq;df.dv b‡r;k kdysñ


inr.uq m<df;a m%Odk ix>kdhl mQcH wuq;df.dv b‡r;k kdysñmdKka jykafia 1951'03'25 Èk Wm; ,nd 1964'06'13 Èk ysoe,a,k ùrf.dv YS% uyd úydrfha § inr.uq m<df;a Wmm%Odk ix>kdhl .re;r fndaêu¿fõ Y%S wßhØK kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrfhl= f,I meúÈ ìug we;=<;a jQ y' 1970'07'09 Èk fldaÜfÜ isßux., Wfmdai:d.drfha § wßhØK kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrfhl= f,i u WmiïmÞj o ,enQy'

Ydia;%fõÈ" wOHdmk ämaf,daud wOHdmkm;s Wmdê iu;a b‡r;k kdysñmdfKda mßfjKdêm;sjrfhl= mdGud,d ixialdrljrfhl=" msßfjka mÍCIljrfhl= f,i lr we;s wOHdmksl fiajh buy;a h' msßfjka úIh ud,dfõ b;sydih fmd;a ,sùfï § yd tys .=re w;afmd;a ,sùfï § uQ,sl;ajh f.k lghq;= l< kdysñfhda m%dÖk wOHdmkhg uq,a;ek foñka msßfjkla o mj;ajd f.k hk w;r ysoe,a,k Y%S uyd úydrh we;=¿ úydria:dk myl wdêm;Hh o or;s'

wm ix> iNdfõ lujd.dpdhoe jykafia kula jk b‡r;k ysñfhda tys úksYaph ldrl iNdfõ ldrl iNsl Oqrhla o ork w;r inr.uq ix>iNdfõ iuf,alï ;k;=r o r;akmqr úydrdêm;s ix.ufha iNdm;s ;k;=r o orñka bgqlrk cd;sl wd.ñl fufyjr m%YxikSh h'

mQcH f,õjka¥fõ p‡úu, kdysñ


f.!rj Ydia;%fõ§ mQcH f,õjka¥fõ p‡úu, ysñmdfKda fnïf;dg jkjdi rcuydúydrdêm;s olaIsK ,xldfõ Wmm%Odk ix>kdhl kdy,af,a b‡isß kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrhka jykafia kuls' 1951'03'14 Èk l¿;r Èia;%slalfha f,õjka¥fõ È Wm; ,o Wkajykafia 1964'04'23 Èk fnïf;dg jkjdi rcuyd úydria:dkfha § meúÈ ìug we;=<;a jQ y' 1972 § fldaÜfÜ rdcuyd úydria: isß ux., Wfmdai:d.drfha È Wmiïmodj ,o Wkajykafia f.!rj Ydia;%fõÈ WmdêOdß ysñ kuls'

jir 23 la wOHdmk fËa;%fha .=rejrfhl= f,i fiajh lr we;s p‡úu, ysñfhda —w.;k;=re,dNS ry;a f;rjre˜ wd§ .%ka: lsysmhla u rpkd lr we;' w;=re.sßh ueof.dv,kao mqrdK úydrfha úydrdêm;s Oqrh orñka m%foaYfha wd.ñl yd idudðl lghq;= fufyhjk Wkajykafia wm ix>iNdfõ lujd.dpd¾hhka jykafia kula o fj;s' 2021 Wmiïmod úkhl¾ufha § w;sf¾l WmdOHdh OQrhlg o Wkajykafia m;a jQy'

mQcH ,;am÷f¾ rdyq, ysñ


fldaÜfÜ YS% l,HdKs idu.S%O¾u uyd ix> iNdfõ w;s.re uydkdhl w.a.uyd mKaä; fn,a,k YS% ØKúu, kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrhka jykafia jk mQcH rdyq, ysñmdKka jykafia Wm; ,enqfha l¿;r Èia;s%lalhg wh;a ,;am÷r .ïjrfhys h' ta 1953'08'15 Þh' 1963'05'27 Èk fn,a,k Y%S O¾umd, msßfjka úydria:dkfha È meúÈ njg m;a rdyq, ysñfhda 1974'06'08 Èk fldaÜfÜ rdcuyd úydria: isßux., Wfmdai:d.drfha È WmiïmÞjg m;a jQy'

rdclSh mKaä; Wmdêh iu;a rdyq, ysñmdfKda fydrK úoHdr;ak msßfjfKys wdpdhHjrfhl= f,i È.=l,la fiajhfldg úY%du ,nd we;' wm ix> iNdfõ l¾ujd.dpdhHhka jykafia kula f,i o Wkajykafia lghq;= lr;s'

mQcH fiarkalv iS,jxi ysñ


fiarxlv iS,jxi iajdókaøhka jykafia 1971 j¾IfÜ oS fldaÜfÜ isß merl=ïnd mßfõKia:dkfha oS meúos osúhg m;aj 1978 j¾Ifha oS fldaÜfÜ rdcuyd úydria: ux., WfmdaI:d.drfha oS Wmiïmodj ,o uyf;rkuls' fldaÜfÜ isß merl=ïnd msßfjKska O¾uYdia;% yod< Wkajykafia Ydia;%fõoS Wmdêh yd o¾Ykm;s Wmdêh ysñlr.;a Ydia;%Orhka jykafia kuls' tfuka u mYapd;a Wmdê wOHdmk ämaf,daud o iu;a ù fldaÜfÜ isß merl=ïnd msßfjfKys mßfõKdêm;Ska jykafia fia lghq;= fldg oeka úY%du ,nd isá;s' tfukau l,la Wkajykafia fld<U osia;%sla msßfjka isxy, .=re WmfoaYl ;k;=r o fynjQy'

we;=,a fldaÜfÜ" fldgqneïu mdf¾ isß merl=ïnd msßfjka O¾udY%u úydrfhys wdêm;Hh fydnjk fiarxlv iS,jxi iajdókaøhka jykafia f,dal Ydiksl jYfhka jeo.;a fiajhla bgqlrk uyf;rkul fj;s' fiarxlv iS,jxi iajdókaøhka jykafia fldaÜfÜ rdcuyd úydr md¾Yajh ksfhdackh lrk l¾ujd.dpd¾hhka jykafia kuls'

mQcH t,a,dj, Wm;siai ysñ


r;akmqr osia;%slalfha t,a,dj, oS 1958 foieïn¾ 23 Èk ckau ,dNh ,nd fudfrdka;=vqj wNskjdrduh" uyf.daK¥j oCÅK fp;shdrduh hk úydr .Kfha wêm;s Oqrh oerE mdkÿr f;dguqfKa" Wmm%Odk ix>kdhl" f.daK¥fõ w.a.isß kdysñhkaf.a lKsIaG YsIHd f,i mejÈ ìug m;ajQ t,a,dj, Wm;siai ysñfhda fud,a,sf.dv m%jpfkdaoh msßfjfKa msßfjka wjidkh ,eîfuka wk;=rej úYaj úoHd, wOHdmkh ,nd Ydia;%fõ§ f.!rj Wmdêh;a" Ydia;%m;s Wmdêh;a ,nd .;ay'

1978 cqks 26 jeks Èk fldaÜfÜ rdc uy úydr ux., Wfmdai;d.drfha§ Wmiïmodjg m;ajQ w;r 1991 jif¾ isg W;=re l¨;r wfYdaldrdu úydria:dkfha isß irKxlr uy msßfjfKa ksfhdacH mßfjKdêm;s f,i fiajh lr;s' fudfrdka;=vqj uy f.daK¥j oCÅK fÉ;shdrdu úydria:dkfha úydrdêldÍka jykafia f,i;a fldaÜfÜ ix>iNdfõ lujd.dpd¾h Oqrhla o orñka cd;sl wd.ñl Ydiksl iudcfiajd lghq;=j, wk,iaj fhfok t,a,dj, Wm;siai ysñfhda iuia; ,xld iduúksiqre moúhlskao iïudk ,enQy'

mQcH udm,.u nqoaOisß kdysñ


ud;r fM;sydisl fjfyrfyak mQ¾jdrdu rdcuyd úydria:dkfha È w;smQcH ojq,., ix>r;k kdhl iajóJøhka jykafiaf.a YsIHjrfhl= f,i 1971'12'22 Èk meúÈ Èúhg we;=¿ jQ mQcH nqoaOisß kdysñfhda 1960'07'08 Èk .d¨ Èia;%slalfha udm,.u § Wm; ,enQy' 1980'06'14 Èk fldaÜfÜ rdcuyd úydria: isßux., Wfmdai:d.drfha § WmiïmÞj ,o Wkajykafia úkhdpdhoe Wmdêh ,nd we;s w;r r;au,dk iudê fn!oaO uOHia:dkfha wêm;s;ajh orñka Ydiksl ÈhqKqj fjkqfjka lemù l%shd lr;s'

r;au,dk YdikdrlaIl uKav,fha .re ksfhdacH iNdm;s jrhd f,io isß iÕrejka oyï mdi," iudê fmr mdi," g%dkaia taIshd cd;Hka;r mß.Kl mdi," iudê urKdOdr ió;sh hk wdh;khkays m%uqL;dj o f.k lghq;= lrk Wkajykafia wm ix> iNdfõ lujd.dpd¾hka jykafia kula f,i o l%shd lr;s' úÑ;% mß;%dK O¾u foaYlhdKka jykafia kula jk nqoaOisß kdysñhkag Y%S f¾j; ix>r;k úÑ;%NdKl hk .re kduh iys; ysksÿïm;a;=fõ m%Odk ix>kdhl moúh wm ix>iNdfjka msßkud we;'

mQcH ul=remafma fidaud,xldr kdysñ


rdclSh mKaä; Ydia;%m;s mQcH ul=remafma fidaud,xldr ysñmdfKda 1960'06'15' Èk Wm; ,enQ w;r 1974'06'26 Èk rdclSh mKaä;" Ydia;%m;s" w;smQcH yÕ=rkafl; YS% úu, wkqkdysñmdKka jykafiaf.a;a l¾ujd.dpd© rUqlaje,af,a YS% fidar; kdysñmdKka jykafiaf.a;a úkhdpdhH_ yÕ=rkafl; ØKdf,dal iajdóJÞhka jykafiaf.;a YsIHjrfhl= f,i joj, YS% úu,drdufha È meúÈ ìug we;=<;a jQy' tfiau 1980'06'17 Èk fldaÜfÜ rdcuyúydr isßux., Wfmdai:d.drfha § wêYS,fhys o msysáhy'

wOHdmksl jYfhka f.!rj Ydia;%fõÈ Wmdêh;a" rdclSh mKaä; Wmdêh;a" Ydia;%m;s Wmdêh;a" mYapd;a Wmdê wOHdmk ämaf,daudj;a iu;a fidaud,xldr ysñmdfKda úÿy,am;s fiajfhys msysgd isák úh;a f;r kuls' tfiau Wkajykafia nKavdr.u cd;sl mdif,a ksfhdacH úÿy,am;sjrfhla f,i o oyï iriúfha lÓldpdhHjrfhla f,i o isß ioaOd;siai O¾u úoHd,hdêm;sjrhd f,i o lghq;= lr;s'

wm ix> iNdfõ fcHIaG l¾udjd.dpd©jrfhl= jk ul=remafma fidaud,xldr ysñmdfKda úksYaph ldrl iNslfhl= f,i o lghq;= lrk w;r WmiïmÞ f,aLldêldßjrhd f,i o ix> iNdjg buy;a fufyjrla bgqlr;s' tfiau Wkajykafia wre.af.dv b‡irdrdu úydr md¾Yaùh ix> iNdfõ m%Odk f,aLldêldßka jykafia o fj;s' Wkajykafia lsf|,amsáh fÉ;shrduh fyr,shdj, iqO¾udrduh w§ úydrj, wêm;s OQrh o orñka iqúi,a wd.ñl yd idudðl fufyjrhla o bgqlr;s'

mQcH ;ka;sßuq,af,a irK ysñ


mQcH ;ka;sßuq,af,a irK ysñmdfKda 1961'12'22 Èk Wm; ,en 1976'02'11 Èk mdkÿr .Õ=, mru úiqoaOdrdufha § mQcH ysrK bkaoiquk ysñ" mQcH l,mq.u Wmd,s ysñ" mQcH mKaä; mkaks, isßksjdi ysñ" w;smQcH krudfka nqoaOrlaÅ; udysñ" mQcH msKslyfka ioaOd;sisi kdysñ" mQcH ó.iajefõ fidaur;k ysñ hk ysñmdKka jykafia,df.a YsIHjrfhl= f,i meúÈ Èúhg we;=<;a jQy' tu ysñmdKka jykafia,df.a u wdpd¾h;ajfhka 1981'06'10 Èk fldaÜfÜ rdcuydúydr ux., Wfmdai:d.drfha § Wmiïmodj ,enQ irK ysñmdfKda rdclSh mKaä;" Ydia;%fõ§ ^f.!rj& Ydia;%m;s ^m¾fhaIK& mYapd;a Wmdê wOHdmk ämaf,daud" ;%smsgldpd¾h hk Wmdê iu;a O¾u úkhOr ysñ kuls'

.Õ=, isrsmruúiqoaOdrdu úydrdêm;s Oqrh o .Õ=, Y%S ØKúu, OumdGYd,dfõ lD;HdêldÍ OQrh o orñka úydria:dkh flakaøfldg m%foaYhg bgqúh hq;= Ydiksl yd idudðl fufyjr fkdmsßfy,d bgqlrk irK ysñmdfKda fld<U .x.drdu Y%S {dfkaYajr úoHdh;k msßfjfkys msßfjKdêm;s iajdóka jykafia o jQy' f l d < U Èia;%slalfha lD;HdêldÍ msßfjKdêm;s ix.ufha iuf,alï Oqrh o wk.dßl Oumd, mfrdamdldr mokfï ksfhdacH f,alï OQrh o" .,af.dv md¾Yaùh ix> iNdfõ m%Odk f,alï Oqrh biqÆy' ;ka;sßuq,af,a irK ysñmdfKda wm ix> iNdfõ lujd.dpd¾hhka jykafia kula o fj;s'

mQcH fk`Mfõ iqukjxi kdysñ


uydpdhoe mQcH fk¨fõ iqukjxi ysñmdfKda l¿;r mkdhl f.!rjdy– foÈhj, foajiquk kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrhka jykafia kuls' 1961' 01' 20 Èk fk`Mj .ïjrfha § Wm; ,enq Wkajykafia 1976' 01' 08 Èk Y%S mQ¾jdrdu O¾uúch msßfjfKa oS Wla; kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrfhl= f,i meúÈ ìug m;a jQy' 1984" È fldaÜfÜ isßux., Wfmdai:d.drfha § Wmiïmodj ,o fk`Mfõ iqukjxi ysñmdfKda úfoHdaoh wjidk iy;slh;a rdclSh mKaä; Wmdêh;a" Ydia;%fõ§ Wmdêh;a" Ydia;%m;s Wmdêh;a" o¾Ykm;s Wmdêh;a" wdpd¾h Wmdêh;a ,o úh;a nyqY%e; ysñ kuls' óg wu;rj Wkajykafia wOHdmk ämaf,daudj o" ;%smsgldpdhH_ Wmdêh o ,ndf.k we;'

Y%S ,xld fn!oaO yd md,s úYajúoHd,fha uydpdhHjrfhl= yd jevn,k Wml=,m;Ska jykafia o jk fk`Mfõ iqukjxi ysñmdfKda tys NdId wOHhk mSGfha mSGdêm;sjrhd o jQy' óg wu;rj fcHIaG YsIH WmfoaYl" ;k;=r ixialD; wOHhkdxYfha wxYdêm;s ;k;=r wd§ ;k;=re /ila orñka úYajúoHd,hg buy;a fiajhla bgqlr;s' wm ix> iNdfõ l¾ujd.dpd¾h jykafia kula f,i o Wm f,aLldëldÍka jykafia f,i o fnka;r úydr md¾Yjfha m%Odk ix>kdhl iajdóka jykafia f,i o Wkajykafia lghq;= lr;s'

mQcH fydaud.u Oïudkkao kdysñ


jdoa¥j" fud,a,sf.dv" m%jpfkdaoh uy msßfjka úydrdêm;s" l¿;r Èidfõ m%Odk ix>kdhl" fydaud.u Oïudkkao iajdókaøhka jykafia Y%S ,xld fn!oaO yd md,s úYajúoHd,fha fcHIaG lÓldpd¾hjrfhla fj;s' Ydia;%fõ§ ^úfYaI&" Ydia;%m;s" o¾Ykm;s yd o¾YkiQÍ WmdêOrfhl= jk uqkajykafia mYapd;a Wmdê wOHdmk ämaf,daud Odßfhl= o fõ' rdcH j¾I 1983 § meúÈ N+ñhg m;a uqkajykafia Wmiïmod ù we;af;a 1984 § he' ta w;s.re ,nq.u Y%S ,xldkkao udysñhkaf.a WmdOHdh;ajfhks'

wm ix>iNdfõ fnka;r úydr md¾Yjfha l¾uj.dpd¾hhka jykafia kul jk wdpd¾h fydaud.u Oïudkkao ysñfhda l¿;r Èidfõ m%Odk ix>kdhl OQrh o or;s' tfukau Y%S ,xld fn!oaO yd md,s úYajúoHd,fha iuh wOHhk yd ;=,d;aul o¾Yk wxYfha wxYdêm;s OQrho or;s'

mqcH j,a.u r;kisß kdysñ


f.!rj Ydia;%fõ§ j,a.u r;kisß ysñmdKka jykafia 1965'02'17 Èk j,a.u oS Wm; ,en 1978'02'20 Èk udlkaok Y%S iqo¾Ykdrdu úydria:dkfha § meúÈ jQy' Wkajykafiaf.a meúos wdpd¾hhka jykafia jkafka udlkaok Y%S iqo¾Ykd,xldr úydrh we;=¿ úydr.kfha wêm;s j jevúiQ ioaO¾u l%S¾;s Y%S ;%smsgldpdhHh udlkaok Y%S m[a[didr uydiajdókaøhka jykafia h'

1985' 06' 29 Èk Y%S chj¾Okmqr fldaÜfÜ rdcuydúydr isß uÙ., Wfmdai:d.drfha § wêYS, ixLHd; Wmiïmodjg m;a jQ r;kisß ysñmdfKda ±kg wm ix> iNdfõ Wmiïmod ldrl iNdfõ iNsljrfhl= f,i o lghq;= lr;s' f.!rj Ydia;%fõ§ WmdêOdrsfhl= jk Wkajykafia kqf.af.dv iqNødrdu uQ,sl msßfjfKys mßfõKdêm;s Oqrh fydnjñka uyÕ= Ydia;%Sh fufyjrla o bgql<y'

udlkaok Y%S iqo¾Ykd,xldrh" ul=¿¥j iqO¾ud,xldrh" lsß.ïmuqKqj iqO¾ur;ak rdcuydúydrh yd fnrjdj, ;=vqfyak TiqwrK úfõl fiakdikh hk p;=¾ úydrhkays úydrdêldÍ Oqrh o orñka ta ta ia:dkhkays wNsjDoaêh o i,ik r;kisß ysñmdfKda ul=¿¥j iqO¾ud,xldr oyï mdif,a yd udlkaok iqo¾Yk oyïmdif,a m%Odkdpd¾h Oqrh o lyfmd, rx.d l,dmSGfha wkqYdil OQrh o or;s'

mQcH ´kE.u Wmd,s ysñ


fmdf<dkakrej ´kE.u kï .ïjfrys 1968'02'07 osk Wm; ,enQ ´kE.u Wmd,s ysñmdfKda kef.kysr m<d; iys; fmdf<dkakre ;ukalvq fom<df;a m%Odk ix>kdhl oUq,af,a bkaør;k kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrfhl= f,I 1978'05'17 Èk meúÈ Èúhg m;a jQ y' 1988'06'18 Èk fldaÜfÜ rdcuydúydria: ux., Wfmdai:d.drfha § Wmiïmodj ,;a Wmd,s ysñmdfKda f.!rj Ydia;%fõ§" Ydia;%m;s" mYapd;a Wmdê wOHdmk ämaf,daud Wmdê ,dNS úh;a ysñ kuls'

fld<U wdkkao úoHd,fha fcHIaG O¾udpd¾h jrfhl= f,i lghq;= lrk Wmd,s ysñmdKka jykafia .,a;=fâ Y%S isoaOd¾: oyïmdif,a m%Odkdpd¾h Oqrh o .,a;=fâ isoaOF:drdu úydrdêldÍ OQrh o orñka úydria:dkhg wkqnoaO ish¨ iafõÉPd ixúOdkj, wkqYdil iajdóka jykafia f,i o lghq;= lrñka m%foaYhg wñ, fufyjrla bgqlr;s' wm ix>iNdfõ r;au,dk úydr md¾Yajfha f,alï Oqrh o ork Wmd,s ysñmdfKda lujd.dpd¾hhka jykafia kula f,i o" úksYaph ldrliNdfõ iNsljrfhl= f,i o" ix>iNdjg buy;a fiajhla bgqlr;s'

.re w¨;a.u pkaodkkao ysñ


1969 ckjdß 24 osk nKavdr.u w¨;a.u oS Wm; ,nd 1981 foieïn¾ 03 osk .re udú;a;r iqukr;k uydiajdókaøhka jykafiaf.a yd .re ueo.u iqukisß iajdókaøhka jykafiaf.a YsIHjrhka jykafia kul f,i meúos jQ w¨;a.u pkaodkkao ysñfhda 1989'06'25 osk fldaÜfÜ rdcuyd úydria: ux., WfmdaI:d.drfha oS Wmiïmodj ,oy' fydrK úoHdr;ak úYajúoHdmSGfhka O¾uYdiaf;%daoa.%yKh l< Wkajykafia Y%S ,xld m%dÖk NdfIdamldr iud.fï wjidk mÍlaIKh iu;a ù rdclSh mKaä; Wmdêh iu;a jQ m%dÖk m`äjrhdKka jykafia kuls'

Ydia;%fõoS yd Ydia;%m;s Wmdê fol o ysñlr.;a pkaodkkao iajdókaøhka jykafia mYapd;a Wmdê wOHdmk ämaf,daud o iu;a ù oekg fydrK úoHdr;ak úYaj úoHdmSGfha wdpd¾hjrhka jykafia kul f,i lghq;= lr;s' BSW, MSW hk Wmdëka weußld tlai;a ckmofhka ,nd we;s Wkajykafia m%dÖk yd m%;sÖk NdIdYdia;% ms<sn| YslaIKh ,enQ Ydia;%Orhka jykafia kuls' nKavdr.u" w¨;a.u WNh jdmsldrdufha iy ueo.u .kaf;r fndaê úydrfha úydrdêldÍka jykafia f,i f,dal Ydiksl lghq;=j, kshef,k pkaodkkao ysñfhda WNh jdmsldrdu oyï mdif,a m%Odkdpd¾hjrhka jykafia o fj;s' os.=l,la weußld tlai;a ckmofha jevúiQ Wkajykafia tys odkm;shka iu. tlaj Y%S ,xldfõ È<s÷ ck;dj fjkqfjka ksjdi ilia lr§u" wvq wdodhï,dNS orejka fjkqfjka YsIH;aj msßkeóu jeks iudcfiajd lghq;= o isÿlr;s' w¨;a.u pkaodkkao iajdókaøhka jykafia wre.af.dv bkaoirdrdu úydr md¾Yajh ksfhdackh lrk l¾ujd.dpd¾hhka jykafia kuls'

mQcH kdy,af,a jcsr[dK ysñ


l¿;r Èia;%slalfha kdy,a, kï .%dufha oS 1971'01'06 Èk Wm; ,en 1983'07'11 osk fj,a.u Y%S iqNslaIdrdu uyd úydrfha § meúÈ nj ,enQ kdy,af,a jð[dK ysñmdfKda 1991'06'23 fldaÜfÜ rdcuydúydria: isß ux., Wfmdai:d.drfha § Wmiïmodj ,oy' miafhdÿka rg m%Odk ix>kdhl w;smQcH flfi,afyakdfõ jdÑiair kdysñ yd fld<U Èidfõ m%Odk ix>kdhl uyr.u kkao kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrfhl= jk kdy,af,a jðr{dk ysñmdfKda Ydia;%fõ§ ^f.!rj&" Ydia;%m;s" úkhdpd¾h" rdclSh mKaä; WmdêOdÍ ysñ kuls'

fld<U urodfka Y%S ,xld úoHd,fha wdpd¾jrfhl= f,i wOHdmksl fiajh wdrïN l< jðr[dK ysñmdfKda oekg reyqKq úYajúoHd,fha iaÓr lÓldpd¾hjrfhla f,i lghq;= lr;s' úYajúoHd,hSh ixialD;sl flakaøfha WmfoaYl Oqrhla o udkj Ydia;% yd iudchSh úoHdmSGfha YsIH WmfoaYl Oqrhla o oerE Wkajykafia oekg tys m%Odk Yd,dêm;s Oqrhla o jD;a;Sh ud¾f.damfoaYl tAllfhys wOHhkdxY iïnkaëldrl Oqrh o or;s' YS% ,xld m%dÖk NdfIdamdldr iud.fï hdjÔj idudðlfhl= jk jðr[dK ysñmdfKda fn!oaO lghq;= fomd¾;fïka;=j u.ska fufyhjkq ,enQ oyïmdi,a .=re$m%Odkdpd¾h mqyqKq jevuq¿j, foaYljrfhla f,i o lghq;= lr we;' YS% ,xld úNd. fomd¾;fïka;=fõ fn!oaO YsIagdpdrh ms<sn`o m%Odk mÍCIljrfhl= f,i o Wkajykafia lghq;= lr;s'

fydrK foajuq,a, Y%S .x.drdu mqrdK úydria:dkh" nq,;aisxy, chka;smqr Y%S iïnqoaO chka;s úydrh hk úydrhkays wêm;S;ajh o uyr.u kdúkak bism;kdrdudêldrs Oqrh o ork Wkajykafia úYd, Ydiksl fufyjrla bgq lr;s' Wkajykafia fj,a.u Y%S iqNslaIdrduia: Y%S fidau;s,l oyïmdif,a m%Odkdpd¾h iajdóka jykafia jk w;r lgqfyak isß isÿy;a oyïmdif,a yd foajuq,a, Y%S m%ho¾YS oyïmdif,a ks¾ud;Djrhd o fj;s' nq,;aisxy, Y%S isoaOd¾: m%cdixj¾Ok mokfï úOdhl wOHlaI iajdóka jykafia jk jðr[dK kdysñfhda l¿;r Èia;%sla wdmod fmr iQodkï yd l<ukdlrK ixúOdkfha iNdm;s iajdóka jykafia o fj;s' wm ix> iNdfõ lujdpd.dpd¾hka jykafia kula o jk jðr[dKysñmdfKda fnka;r úydr md¾Yaùh ix> iNdfõ ksfhdacH f,aLldêldÍ Oqrh o nq,;aisxy, idu.%S ix> iNdfõ uQ,HdêldÍ Oqrh o fydnj;s' tfukau uydix>iNdfõ iyldr f,alï ^uQ,H& OQrh o or;s'

mQcH leianEfõ iqukdkkao ysñ


leianEfõ iqukdkkao iajdókaøhka jykafia 1976 wf.daia;= 12 osk Wm; ,nd 1987 ud¾;= 15 osk leianEj úchiqkaordrdufha oS meúos nj ,enQy' fldaÜfÜ Y%S l,HdKs idu.%SO¾u uydix>iNdfõ .,af.dv Y%Suyd úydr md¾Yajfha WmdOHdh moúh yd niakdysr m<df;a m%Odk ix>kdhl Oqrh fynjQ iuia; ,xldfõ m%Odk msßfjka mÍlaIl OqÍKj jevisá rdclSh mKaä;" Ydia;%m;s .re lUqremsáfha kkaor;k kdysñmdKka jykafiaf.a;a o¾Ykm;s leianEfõ bkaodkkao iajdókaøhka jykafiaf.a;a YsIHjrhka jykafia kul jk iqukkdkao ysñfhda 1996 cQks 22 osk fldaÜfÜ rdcuyd úydria: ux., WfmdaI:d.drfha oS Wmiïmodj ,enQy'

leianEj kkaok msßfjKska uQ,sl wOHdmkh o udokaj, Y%S O¾fudoh uymsßfjKska Wiia wOHdmkh o yeoErE iqukdkkao ysñfhda Y%S ,xld m%dÖk NdfIdamldr iud.fï wjidk mÍlaIKh iu;a ù rdclSh mKaä; Wmdêh iu;a jQ m%dÖk m`äjrhdKka jykafia kuls' tfukau Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,fhka ixialD; NdIdj ms<sn| Ydia;%fõoS f.!rj Wmdêhla o Y%S ,xld fn!oaO yd md,s úYajúoHd,fhka fn!oaO wOHhkh ms<sn| Ydia;%m;s Wmdêhla o ,nd.;a Ydia;%Orfhls' fld<U úYajúoHd,fhka mYapd;a Wmdê wOHdmk ämaf,daudj ysñlrf.k jD;a;Sh wOHdmkhg msúis iqukdkao ysñfhda oekg leianEj kkaok uymsßfjfKys mßfõKdêm;Ska jykafia f,i fiajh lr;s' tfukau l,la Wkajykafia fld<U osia;%sla msßfjka ixialD; .=re WmfoaYl ;k;=r o fynjQy' ksjqka.u kkaodrdu úydrfhys wdêm;Hh orñka Y%S fidudkkao O¾uúoHd,fhys m%Odkpd¾h Oqrh o Wiq,ñka f,dal Ydiksl fiajfhys kshef,k leianEfõ iqukdkkao ysñfhda .,af.dv Y%Suyd úydr md¾Yajh ksfhdackh lrk l¾ujd.dpd¾hhka jykafia kuls'

mqcH mr.iaf;dg ,laLK ysñ


l¿;r Èia;%slalfha" rhs.ï fldar<hg wh;a mr.iaf;dg kï iqkaor .fï" 1976'09'12 Èk Wm; ,enQ mr.iaf;dg ,laLK ysñmdfKda 1991'11'13 Èk kdkaÿj Y%s iqO¾udrdufha § mQcH lrkakdf.dv wurjxY kdysñ" mqcH boaof.dv pkaÈu ysñ hk ysñmdKka jykafia,df.a wdpd¾hFjfhka meúÈ Èúhg we;=<;a jQ y' 1997'06'14 Èk w;smqcH lrkakdd.dv wurjxY kdysñ yd mqcH mr.iaf;dg iqOïu ysñ iy boaof.dv pkaÈu ysñhkaf.a wdpd¾h;ajfhka fldaÜfÜ rdcuydúydr ux., Wfmdai:d.drfha § Wmiïmodjg m;a jQy'

f.!rj Ydia;%fõ§" Ydia;%m;s" rdclShmKaä; yd wOHdmk ämaf,daud Wmdê,dNS ysñ kul jk ,laLK ysñmdfKda nKavdr.u uOH uydúoHd,fha O¾udpd¾hka jykafia kula f,i l%shd lr;s' ùod.u mqrdK uyd úydria: Y%S mshr;k O¾u úoHd,fha m%Odkdpd¾h Oqrh o ork uq¿ Èjhskgu iduúksiqre moúho ork mr.iaf;dg ,laLK ysñfhda nKavdr.u YdikdrËl uKav,fha ksfhdacH f,alï Oqrhla o or;s' mr.iaf;dg ,laLK ysñfhda wm ix> iNdfõ l¾ujd.dpd¾h jykafia kula o fj;s'

mQcH ueo.ïmsáfha úð;Oïu ysñ


Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,fha md,s yd fn!oaO wOHhk wxYfha uydpd¾h" w.a.uyd .%ka:jdpl mKaä; mQcH ueo.ïmsáfha úð;Oïu ysñmdKka jykafia r;au,dk úydrmd¾Yajh ksfhdackh lrk Wmiïmod ldrl iNsl yd úksYaph ldrl iNsl ysñkuls' 1978'10'06 Èk Wm; ,nd w;smQcH kd,my bkaoúu, kdysñmdKkaf.a YsIHjrfhl= f,I 1991'05'24 Èk meúÈ jQ úð;Oïu ysñfhda 1978'05'16 wia.sß uydúydr WfmdaI:d.drfha § Wmiïmodj ,nd we;' tfiau úð;Oïu ysñ w;smQcH fodvxuq,af,a pkaodkkao kdysñmdKkaf.a o YsIHjrfhls'

rdclSh mKaä;" Ydia;%fõ§ ^f.!rj&" Ydia;%m;s" o¾Yk úYdro" wdÈ Wmdê /ila iys; úð;Oïu ysñ j¾;udk úh;a iudch ;=< f.!rjhg md;%j we;s ;reK h;s mçjrfhls' Y%S ,xld NslaIq úYajúoHd,fha ikd;k iNdfõ idudðl ysñkula jk úð;Oïu ysñ Y%S ,xld m%dÖk NdfIdamldr iud.fï ldrl iNsl ysñkula o fõ' fmardfo‚h úYajúoHd,h" le,‚h úYajúoHd,h" md,s yd fn!oaO mYapd;a Wmdê wOHhk wdh;kh wdÈ Wiia wOHdmk wdh;k /il wdrdê;j Ydia;%Sh ld¾hhkag yd mßmd,k ld¾hhkag odhl jk úð;Oïu ysñmdfKda f,dal fn!oaO úYajúoHd, ix.ufha ,xld ksfhdað; iajdóka jykafia o fj;s' jdoaÿj jika;drdudêm;s Oqrh o ork úð;Oïu ysñmdKka jykafia bgqlrk iqúi,a Ydia;%Sh fufyjr foiaúfoia úh;a m%cdjf.a we.hqug ,laj we;'

mQcH w¨;a.u Oïumd, ysñ


lka;f,a iSksmqr úydria:dkfha § 1991'04'03 jk Èk mQcH lUqrdj, r;kmd, kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHjrfhl= f,i meúÈ ìug m;a mQcH w¨;a.u Oïumd, ysñmdfKda Wm; ,enqfõ 1977'09'03 Èkh' 1998'06'25 Èk fldaÜfÜ rdcuyd úydria: isßux., Wfmdai:d.drfha§ Wmiïmodj ,;a Wkajykafia rdclSh mKaä;" Ydia;%fõ§" Ydia;%m;s yd wdpd¾h Wmdê,dNS ysñkuls'

wm ix> iNdfõ l,HdKs ldrl ix> iNsl Oqrhla orE w¨;a.u Oïumd, ysñ oekg Wmiïmod ldrl iNdfõ idudcsl ysñ kula f,i lghq;q lrhs' fn,a,k Y%S O¾umd, msßfjfKa mßfõKdêm;s OQrh l,la oerE Wkajykafia .%ka: /il l;D;ajh or;s' m%;sNd" keKúu," úu, keK" hk Ydia;%`Sh ix.%y iy ,xld md,s ixkafoaY idys;Hh" idu.%S O¾u Ydia;%Sh ix.%y" m%dpSk m%drïN ióCId" 19jk ishjfia ,xld md,s idys;Hh hk lD;s ta w;r fõ' Oïumd, ysñmdfKda md,skaokqjr fndÿok ixiofha m%Odk f,alï Oqrh o md,skaokqjr úydrdêm;s ix.ufha m%Odk ixúOdhl Oqrh o we;=¿ ixúOdk /il úúO ;k;=re orñka iqúi,a cd;sl yd Ydiksl fufyjrla m%foaYhg isÿlrk w;r md,skaokqjr YdikdrCIl uKav,fha f,aLldêldÍ Oqrh o orhs'

.re r;af;dg iS,jxi ysñmdfKda


ud;f,a osia;%slalfha r;af;dg oS 1981 wfma%,a 28 osk Wm; ,nd 1994 ckjdß 24 osk .re okalkafoa iS,dkkao uyd ia:úrhka jyafiaf.a yd .re fjr¿.ia;ekafka m[a[dkkao ia:úrhka jykafiaf.a YsIHjrhl= f,i meúos jQ r;af;dg iS,jxi ia:úrhka jykafia 2001 cQks 29 osk fldaÜfÜ rdcuyd úydria: ux., WfmdaI:d.drfha oS Wmiïmodj ,oy'

ud;f,a O¾urdc uymsßfjfKka uQ,sl meúos wOHdmkh;a ud,s.dlkafoa úfoHdoh uymsßfjKska Wiia wOHdmkh;a ,enQ iS,jxi iajdókaøhka jykafia Y%S ,xld m%dÖk NdfIdamldr iud.fï wjidk mÍlaIKh iu;a ù rdclSh mKaä; Wmdêh iu;a jQ m%dÖk m`äjrhdKka jykafia kuls' tfukau Ydia;%fõ§ yd Ydia;%m;s Wmdëka ,nd.;a Ydia;%Orfhls' wOHdmk YslaIKfõ§ ämaf,daudj iu;a ù jD;a;Sh wOHdmkhg msúis Wkajykafia fld<U úYajúoHd,fhka mYapd;a Wmdê wOHdmk ämaf,daudj ysñlrf.k oekg fld<U wdkkao úoHd,fhys O¾udpd¾hhka jykafia kul f,i fiajh lr;s'

r;a;kmsáh mruO¾uj¾Okdrdudêm;s Oqrh orñka Ydiksl fiajfha kshef,k r;af;dg iS,jxi ysñfhda isß m[a[dkkao oyï mdif,a m%Odkdpd¾h Oqrh o fydnj;s' úydria: úúO iafõÉPd ixúOdkhkays wkqYdilhka jykafia fia l%shdlrk Wkajykafia iuia; ,xld idu úksiqre Oqrhla o or;s' r;af;dg iS,jxi iajdókaøhka jykafia r;au,dk úydr md¾Yajh ksfhdackh lrk l¾ujd.dpd¾hhka jykafia kuls'

.re Wvq.ïfmd, fyaur;k ysñ


Wvq.ïfmd, fyaur;k iajdókaøhka jykafia 1985 cQks 20 osk Wm; ,nd 1999 ud¾;= 10 osk meúos ù 2005 uehs ui 20 osk Wmiïmodj ,enQy' ft;sydisl fn,a,kaú, rdcuyd úydrdêm;s isx.mamQrefõ m%Odk ix>kdhl wdpd¾h fn,a,kaú, Oïur;k kdhl iajdókaøhka jykafia yd fldaÜfÜ Y%S l,HdKs idu.%SO¾u uydix>iNdfõ wkqkdhl OqÍKj yd Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,fha l=,m;s OqÍKj jevisá w;s.re uydpd¾h fn,a,kaú, úu,r;k wkqkdysñmdKka jykafia Wkajykafiaf.a wdpd¾hjrhka jykafia,d fj;s'

fo,af.dv l,HdKm%oSm mßfõKia:dkfhka O¾uYdia;% yod< fyaur;k ysñfhda Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,fhka Ydia;%fõoS Wmdêh;a Y%S ,xld fn!oaO yd md,s úYajúoHd,fhka fn!oaO wOHhkh ms<sn| Ydia;%m;s Wmdêh;a ,nd.;a Ydia;%Orfhls' le,Ksh úYajúoHd,hSh md,s yd fn!oaO wOHhkh mYapd;a Wmdê wdh;kfhka wdpd¾h Wmdêh ysñlr.;a Wkajykafia cmdkfha jevisáñka cmka NdIdj yodrñka isá;s' fn,a,kaú, rdcuyd úydrfhys jevisáñka Y%S fndaêrdc oyï mdif,ys m%Odkdpd¾h Oqrh o oerE fyaur;k ysñfhda f,dal Ydiksl jYfhka fjfiia fufyhla bgqlr;s' wdpd¾h Wvq.ïfmd, fyaur;k ysñfhda .%ka:lrKfhys kshef,k .;al;=jrhdKka jykafia kuls' lrKSh O¾u ^2006&" NslaIq m%d;sfudalaIh ^2012&" je÷ï u. ^2014&" úkh iólaId ^2019& hkq Wkajykafia úiska rÑ; lD;Syq h' Bg wu;rj Wkajykafia Ydia;%Sh f,aLk iuqÉphka lsysmhlg ixialrK odhl;ajh ,nd oS ;sfí' Wvq.ïfmd, fyaur;k iajdókaøhka jykafia r;au,dk úydr md¾Yajh ksfhdackh lrk l¾ujd.dpd¾hhka jykafia kuls'

mQcH uyshx.fka m[a[dkkao ysñ


.,akEj by< l,xl=Üáh Y%S uKav,drduh yd fldaÜfÜ kd.úydrh hk WNh úydrdêm;s uyshx.fka m[a[dkkao ysñ fldaÜfÜ rdcuyd úydrmd¾Yjfhka wm ix> iNdfõ Wmiïmod ldrl iNdjg m;aj we;s ysñkuls' Wkajykafia 1985'12'14 Èk Wm; ,en 1997'08'10 Èk fld<U 08 chj¾Okdrdufha § w;s.re foajykaÈfha m[a[dfiaLr kdysñmdKka we;=¿ wdpd¾hka jykafia,d miakulf.a YsIHjrfhl= f,i iiqkg we;=<;aj 2005'06'24 Èk Y%S chj¾Okmqr fldaÜfÜ isß ux., WfmdaI:d.drfha § Wmiïm;a;sh ,end we;'

fldaÜfÜ isß merl=ïnd msßfjfKka yd ud<s.dlkao úfoHdaoh uy msßfjfKka uq,sl wOHdmkh ,en reyqK úYajúoHd,fhka Ydiaf;%õ§ ^f.!rj& Wmdêh ,;a m[a[dkkao ysñ oekg fldaÜfÜ isß merl=ïnd msßfjfKys mßfõKdêm;s Oqrh orhs' fldaÜfÜ rdcuyd úydr md¾Yùh ix>iNdfõ iuf,alï Oqrh o orñka wm ix> iNdjg buy;a fufyjrla bgqlrk m[a[dkkao ysñ .,akEj ff;%ksldhsl NslaIq n, uKav,fha iNdm;sjrhd o fõ' l=vd l, mgkau .%ka:lrKfhys fhÿKq m[a[dkkao ysñfhda fï jk úg .%ka: /ila m<lr we;' ta w;r m%Nd mQrOE" m%{d m%Nd" m%Kdud[ac,S" O¾ud[ac,S" ðkr;kdNsjkaokd" [dK.fõiS hk Ydia;%Sh ix.%y fukau ksjka olskakg wmg;a msx we;" nqÿ nfKka .sys Èúhg hk lD;s o fõ' m[a[dkkao ysñmdfKda YsIHjrhka jykafia,d miakulf.a wdpd¾hka jykafia o fj;s'

.re j,afmd, mshr;k ysñ


ol=Kq isß,l iqm%isoaê .%dujrhla jk j,afmd, oS 1984 wfma%,a 14 osk Wm; ,nd 1996 fkdjeïn¾ 21 od mduxlv Y%S uydúydrfha oS .re yõfma Y%S fidaudkkaodNsOdk fyajd.ï fldr<fha m%Odk ix>kdhl iajdókaøhka jykafiaf.a yd weußldfõ m%Odk ix>kdhl w.a.uydmKaä; .re j,afmd, mshkkao kdysñmdKka jykafiaf.a YsIHhl= f,I meúos jQ j,afmd, mshr;k ysñfhda 2005 cQks 24 osk fldaÜfÜ rdcuyd úydria: ux., WfmdaI:d.drfha oS Wmiïmodj ,oy'

leianEj kkaok msßfjKska uQ,sl NslaIq wOHdmkh ,o msh;rk ysñfhda ud,s.dlkafoa úfoHdoh uymsßfjfKka yd .xf.dvú, iqNødrdu úoHdia:dkfhka Wiia wOHdmkh ,nd Y%S ,xld m%dÖk NdfIdamldr iud.fï wjidk mÍlaIKh iu;a ù rdclSh mKaä; Wmdêh iu;a jQ m%dÖk m`äjrhdKka jykafia kuls' tfukau Ydia;%fõ§ yd Ydia;%m;s Wmdëka ,nd.;a Ydia;%Orfhls' Wkjykafia oekg ud,s.dlkafoa úfoHdoh uymsßfjfKa wdpd¾hhka jykafia kul f,i fiajh lr;s' tfukau fld<U úYajúoHd,fhys fn!oaO wOHhkdxYfha wdrdê; lÓldpd¾hhka jykafia kul f,i o lghq;= lr;s' mduxlv Y%S uyd úydrfha úydrdêldÍka jykafia f,i f,dal Ydiksl lghq;=j, kshef,k msh;rk ysñfhda ix>ñ;a;d oyï mdif,a m%Odkdpd¾hjrhka jykafia o fj;s' j,afmd, mshr;k iajdókaøhka jykafia fldaÜfÜ rdcuyd úydr md¾Yajh ksfhdackh lrk l¾ujd.dpd¾hhka jykafia kuls'